Για τη ζωγραφική του Γιάννη Σταύρου. Κείμενο του Μάνου Μπίρη

Τη ζωγραφική τέχνη του Γιάννη Σταύρου τη γνώρισα, όπως είναι φυσικό, μέσα από δικούς μου εσωτερικούς κώδικες και επομένως για τη δική μου σχέση με τους πίνακές του μπορώ να έχω γνώμη. Από την αρχή, όπως τους παρατηρώ, έχω την εντύπωση ότι δεν με παρασύρουν μόνον σε μία άμεση αισθητική απόλαυση, που είναι έντονη με την πρώτη ματιά.

Ωστόσο, το θέμα (πρωτίστως), το σχήμα, τα χρώματα φαίνονται να μην προτείνουν μία ακριβή σπουδή του «αισθητικού» αλλά, όλα αυτά τα στοιχεία, ή και το καθένα ξεχωριστά, με παρασύρουν σε διακεκριμένες εικαστικές αναμνήσεις, δηλαδή στην ένταση της εικόνας μέσα στη χρονική της στιγμή και προφανώς, σε έναν προσωπικό στοχασμό, που ξεφεύγει από την συμβατική παρουσία του θέματος.

Έτσι, στα «βαπόρια» του Σταύρου, περισσότερο δέχομαι μέσα μου το μίγμα της αλμύρας και του σκοταδιού, καθώς η περίεργη λάμψη της πορφυρής καρίνας προσπαθεί να αντιδράσει στην αίσθηση μοναξιάς που αναδύεται από το σκούρο έργο.

Με παρόμοιο τρόπο στα πελώρια «δένδρα» του ζωγράφου αντικρίζω λιγότερο τη –γνωστή μου- Φύση και περισσότερο τη δύναμη ενός τοπίου απροσδιόριστου, καθώς ο γαλαζοπράσινος ουρανός του βάθους διαπερνά κλαδιά και φύλλα, με την ατσάλινη αναλαμπή του απόμακρου φωτός. Του φωτός που με τόση επιδεξιότητα χειρίζεται ο καλλιτέχνης πάνω στις στατικές φιγούρες και των ταπεινών «σπιτιών» - μιάς σιωπηλής «γειτονιάς» του υποσυνείδητου- σε αιώνιο ανταγωνισμό με τον νυχτερινό ουρανό.

Ο Γιάννης Σταύρου οπωσδήποτε δεν καταγράφει μία γρήγορη εντύπωση. Εκφράζει περισσότερο τα συναισθήματα ενός ανθρώπου –και το πιστεύω βαθειά αυτό- που στέκεται διορατικός απέναντι στις δυνάμεις που δεν μπορεί να δαμάσει, θεωρώντας ανώφελο να χαιρόμαστε τους πίνακές του μέσα από «αρμονίες» και στερεότυπα αισθητικά τεχνάσματα.

Μάνος Γ. Μπίρης Αρχιτέκτων-Καθηγητής ΕΜΠ (Ιστορία της Αρχιτεκτονικής)

"...ζωγράφος της μεταφυσικής υφής της πόλης", γράφει ο Μάνος Μπίρης

"...Ο Γιάννης Σταύρου, είναι ο ζωγράφος της μεταφυσικής υφής της πόλης. Καθώς αυτός ανήκει στην τυχερή γενιά που βίωσε τα σπαράγματα των ελληνικών αστικών κέντρων και ιδιαίτερα της Θεσσαλονίκης, μας οδηγεί με σιγουριά στον εικαστικό μύθο των παιδικών μας χρόνων:
Στον απύθμενο θύλακα του λιμανιού του Θερμαϊκού, όπου μέσα από την υγρή ομίχλη της χαραυγής φιγουράρουν ξεμοναχιασμένοι οι στιβαροί όγκοι των σιδερένιων καραβιών.
Στα ανηφορικά σοκάκια της γειτονιάς και τα ωχρά είδωλα των σπιτιών. Επάνω στα τζάμια των παραθύρων τους αντιφεγγίζουν οι ασθενικοί λαμπτήρες των οδών και τα πρώτα ημιτόνια των ακτίνων του ανατέλλοντος ηλίου.
Τέλος, μας οδηγεί στην πρωϊνή εγρήγορση της κεντρικής πόλης. Εκεί, ανάμεσα στο γοητευτικό σκηνικό των πολυκατοικιών του μεσοπολέμου με την επίπλαστη κοσμοπολίτικη όψη τους, κυλάει στο μισοσκόταδο η κομψή σιλουέτα του τραμ.

Ο Γιάννης Σταύρου περνάει στις σιωπηλές εικόνες του το απόσταγμα της ζωής - το απόσταγμα της ύλης και του πνεύματος.
Δημιουργεί - στον δικό του κόσμο - την αρμονική σχέση του 'αστικού τοπίου' με το άπειρο. Σε αυτήν την αδέσμευτη έκταση του απείρου, τολμάει να προβάλει τη φύση των αισθημάτων του, δια μέσου του φωτός. Ίσως, γιατί γνωρίζει ασφαλώς ότι η ψυχή της πόλης εκφράζεται στο φως της...
Σε εκείνα τα μαβιά με τις χρυσές πινελιές κατέγραψε το ασυμβίβαστο, "πολυεθνικό" πρόσωπο της όμορφης Θεσσαλονίκης."

Μάνος Μπίρης, καθηγητής Ε.Μ.Π, στην Ιστορία της Αρχιτεκτονικής

English version:

Yannis Stavrou is a painter who touches upon the city's metaphysical tissue...

"...Yannis Stavrou is a painter who touches upon the city's metaphysical tissue. An offspring himself of the lucky generation, which witnessed the historical heart-rending moments of Greek urban centers, and more closely so in his city of Thessaloniki, he takes us by the hand, striding with confident strokes back to our legendary childhood evoked by his images; deep down into the bottomless hollow of Thermaikos harbour, where the massive metal shapes of ships are hovering all aloof, emerging through the midst of cracking-dawn's fog; up through the steep alleys traversing our neighborhood and past the fading reflections of its households.

The street-lamps' flickering light is cast upon windowpanes mixing with the first-born crescents of the rising sun. Our last stop finds us in the heart of the city center's morning awakening. And there, in the midst of the evocative setting of inter-war flats discerned by an artificial air of cosmopolitan facade, we spot the fine silhouette of a tram sliding through semi-darkness.

Yannis Stavrou's serene images render a lifetime's essence - an essence of matter and spirit. In his own universe, he is moulding a harmonious relationship between the "urban landscape" and infinity. In infinity's unlimited domain he dares to boldly project the nature of his feelings through the use of light. No doubt, he is aware that light expresses best a city's soul...His violet hues embellished with golden tinges render the uncompromising, "multi-ethnic" dimension of the beautiful city of Thessaloniki..."

Dr Manos G. Biris, Professor of the Architecture History in the Polytechnic School of Athens